czwartek, 26 maja 2011

Zrozumieć esperanto

Na wstępie zaznaczam że nie będzie to jednoznacznie tekst proesperancki.Podzielę się z Wami  spostrzeżeniami z perspektywy początkującego esperantysty .



Moja przygoda z tym językiem zaczęła się ,jak to zwykle bywa ,zupełnie przypadkiem . Marnując pewnego dnia czas na bezproduktywnym przeglądaniu Internetu natknąłem się na bloga prowadzonego przez Sitara  gdzie tematem przewodnim swego czasu było właśnie esperanto . W tamtym okresie przechodziłem dosyć męczące plateau  fińsko-serbskie więc pomyślałem ,że nauka esperanto będzie przyjemną odskocznią . Z założenia miał to być rodzaj eksperymentu ;chciałem sprawdzić jak wiele mogę się naucztyć przez miesiąc. Moim mottem było " Nie zmuszaj się ".Zajmowałem się esperantem tylko wtedy kiedy miałem czas i ochotę .
     O esperancie wiedziałem tylko tyle że jest językiem sztucznym wymyślonym w XIX w.przez pewnego polskiego Żyda . Zamenhofowi ,który chciał uczynić esperanto językiem międzynarodowej komunikacji zasadniczo udało się osiągnąć cel .Po spędzeniu kilkudziesięciu godzin na  wgłębianiu się w esperanto zdążyłem wyrobić sobie zdania na pewne kwestie . Za i przeciw esperanto . 
Wymowa esperancka jest  raczej jasna i przejrzysta.W każdym razie jest ona znacznie łatwiejsza od tej która funkcjonuje we wszystkich językach europejskich . Jeden dżwięk= jedna głoska
Ilu esperantystów ,tyle sposobów wymowy . Szczególnie anglojęzyczni esperantyści mają tendencje do nieprawidłowej wymowy niektórych głosek /grup głosek w esperancie . Czasem internacjonalizm esperanta paradoksalnie utrudnia wzajemne zrozumienie 
Toporny alfabet .Każdą literę należy wymawiać tak jak jest napisane . W związku z tym piszemy komencanto (zamiast comencanto).Uczę się francuskiego;przyzwyczaiłem się że dżwięk "K" wyrażamy literą "c " stąd minus . Do tego dochodzi przymus pisania skajp (zamiast skype ),co mnie zwyczajnie denerwuje . Tak samo ma się sprawa z esperanckimi daszkami nad c,g,h,j i s zapisywanymi zwyczajowo za pomocą litery x . Stąd  zapis posxto .
Regularność W języku esperanto wyjątki nie istnieją .Nie trzeba wkuwać znienawidzonych przez niektórych czasowników nieregularnych . Zresztą logika taka jest typowa dla conlangów . Każdy zapis w esperancie można logicznie wyjaśnić . 
Przejrzysty system czasów : W esperancie są tylko 3 . Teraźniejszy (słowa kończą się na -as ),przeszły(na -is ) oraz przyszły (na -os). Np . Mi skribis/skribas/skribos .Ja pisałem /pisze/będę pisał 
Trudności w komunikacji werbalnej . Esperanto to nisza .Język ,który nie jest urzędowym w żadnym państwie . W związku z tym ciężko jest rozmawiać w tym języku " na żywo" .Jest to możliwe tylko w klubach(często tylko kilkuosobowych) i okazjonalnie na Kongresach ,zlotach i tym podobnych .Mimo tego  istnieją "native speakerzy " esperanccy . Są to ludzi,których rodzice używali /używają esperanta w życiu codziennym .Ciekawe,nieprawdaż ? ;) 
Mała przydatność : Tłumaczenia na esperanto to troche bezsens imo .Są oczywiście wiersze/filmy/piosenki powstające w esperancie .W każdym razie ,przynajmniej w dzisiejszych czasach  nie ma  tłumaczenie tekstów na esperanto nie ma sensu . Ze względu na małą ( i w dodatku trudną do określenia ) liczbę ludzi władających eo . 
Dostępność i darmowość materiałów : W przypadku esperanto najlepszym żródłem do nauki jest Internet.   Dobrych,wiarygodnych kursów po polsku jest sporo . W dodatku esperantyści zwykle uczą innych za darmo . Ja sam jeżeli tylko wejdę na odpowiedni poziom chętnie pomogę komuś w nauce 
Kaznodziejskie zacięcie niektórych użytkowników . Ostatni i najcięższy z minusów . Niektórzy zaślepieni pasjonaci propagują eo jako " najłatwiejszy ,najlepszy ,najwspanialszy język" .Ludzie ci mają nierzadko "zielone klapki na oczach" .Zajmują się propagandą esperancką na podstawie argumentów z kosmosu . Są oni przekonani o swojej "misji promowania lingvo internacia .Tego typu zachowanie tylko odstrasza potencjalnych przyszłych użytkowników .Moim zdaniem to antyreklama i bezsens . 
   Reasumując uważam że dzięki logice i regularności esperanto można uznać za najłatwiejszy język . Jednak myślę że nigdy nie wyprze on angielskiego  .   Dla mnie jest on sympatyczną odskocznią od codzienności i sposobem na zawieranie znajomości na całym świecie . Esperanto to nie religia ,to tylko język . Zamenhof myślał że esperanto przyniesie pokój i miłość . Szybko przekonał się że to w co wierzył jest utopią .Jeden język dla wszystkich nie załagodzi konfliktów . A szkoda bo świat bez wojen i podziałów byłby znacznie przyjemniejszy ,prawda ? ;)
 




 



7 komentarzy:

  1. Jeśli interesuje Cię idea utworzenia państwa, w którym esperanto byłoby językiem urzędowym to polecam Ci przeczytanie tego - http://www.moresnet.nl/english/geschiedenis_en.htm#Dr.%20Wilhelm%20Molly
    (swoją drogą samo istnienie takiego państewka jak Moresnet było dla mnie ciekawą rzeczą).

    Bardzo spodobało mi się wymienienie zalet i wad języka esperanto, tym bardziej, że zostało zrobione dość obiektywnie, bez żadnych wahań charakterystycznych dla entuzjastów tego języka czy też jego wrogów (bo w moim wydaniu wyglądałoby to prawdopodobnie znacznie mniej obiektywnie).
    Naprawdę świetny artykuł - oby takich więcej!

    OdpowiedzUsuń
  2. Dzięki wielkie za komentarz ,tym bardziej że mało kto tu narazie zagląda. Generalnie kaznodziejstwo entuzjastów jest tą rzeczą ,której wytaczam wielką prywatną wojnę

    OdpowiedzUsuń
  3. Mimo ogromnej sympatii do tego języka, również podzielam opinię zawartą w ostatnim z argumentów. Język jest piękny w swej logice, ale promowanie na siłę idei wspólnego języka zalatuje troszkę komunizmem.

    OdpowiedzUsuń
  4. Ja jestem antyesperantystą,Zamenhof był, albo tak naiwny twierdząc, że inne państwa porzucą swój język, czyli część kultury ich narodu, w imię pokoju. W państwach(zwłaszcza arabskich)są tacy obrońcy wiary, kultury i języka ojczystego, że woleliby umrzeć niż odrzucić to co było im wpajane przez rodziców. Pomyślmy co to jest tak naprawdę język, bo to nie tylko narzędzie komunikacyjne. Ja nienawidzę języków sztucznych, a pomysł utworzenia państwa z urzędowym esperanto to dość dobry pomysł, ale według mnie przez dłuższy czas używania go muszą pojawić się wyjątki, bo tak powstawały i kształtowały się języki naturalne; jaskiniowiec powiedział, że to ma być tak i tylko tak, ale komuś to wydawało się albo za długie, albo za trudne do wymowy, i wymyślał inną formę niepoprawną i ona się przyjęła i od teraz została poprawna. i koniec. Więc myślę, że państwo esperanckie byłoby unaturalnieniem tego języka.

    OdpowiedzUsuń
  5. Wady i zalety języka Esperanto... Sam twierdzisz, że uczysz się tego języka miesiąc, to co o nim możesz wiedzieć. Ja używam Esperanto już ponad 30 lat. Mógłbym powiedzieć wiele, ale mnie to już nudzi. Nikt nikogo nie zmusza do nauki, nawet lepiej, że niektórzy tego nie robią, dzięki temu esperantyści to elita ludzi wykształconych - wielu zna kilka języków, bo Esperanto właśnie ułatwia ich naukę. System pisowni esperanckiej jest jasny i przejrzysty, porównaj go sobie z francuskim czy z angielskim - jak czyta się po angielsku indict? A w Esperanto przeczytam od razu każde słowo, nawet go nie znając. Esperanto wcale nie wymaga porzucania swoich języków przez państwa - tego wymaga właśnie kochany język angielski - killer language. Esperanto to proste i szybkie w opanowaniu narzędzie do porozumiewania się pomiędzy obcokrajowcami i w tej roli spisuje się wielokrotnie lepiej od angielskiego.

    OdpowiedzUsuń
  6. Ja dopiero co zaczynam naukę i jestem zachwycony właśnie ta logika języka. Zawsze chciałem znać schemat którymi rządzą się języki żeby je zapamiętać lepiej gdyż bez logiki wypieram dane z głowy i stąd kiepska pamięć do nauki języków. A ten można po prostu chłonąć i wiem że to dobra podkładka na większe kroki. Szkoda że nie uczą go w polskich szkołach jako pierwszego obcego języka(albo nie daja wyboru jego nauki). W końcu to Polacy powinni go wypromować bo przez Polaka został wymyślony. Szkoda ze jest odrzucany głównie dlatego że nie ma przebicia. Chce się go nauczyć miedzy innymi dla tego że wiem że na taki wybór piszą się osoby ciekawe a czy to prawda o tym się przekonam.

    OdpowiedzUsuń
  7. http://preply.com/pl/skype/arabski-z-native-speakerem arabski nauka skypa native

    OdpowiedzUsuń